Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015

«Κάποιες λογικές (ή μήπως όχι;) σκέψεις για το ελληνικό χρέος και τους δανειστές μας»




“Τράπεζες είναι οι οργανισμοί εκείνοι που σου δανείζουν μια ομπρέλα όταν έχει καλοκαιρία και σου την παίρνουν πίσω όταν αρχίζει να βρέχει” [Μπ. Μπρεχτ]

      [Ο γράφων διευκρινίζει ότι ανήκει στην ολιγάριθμη εκείνη κατηγορία Ελλήνων που δεν έχει λάβει δάνεια, εκ πεποιθήσεως και ως στάση ζωής.
      Επίσης ανήκει στην κατηγορία των Ελλήνων που αναμφίβολα έχει θιγεί από την κρίση (και ποιος, άραγε, δεν το έχει πάθει, εκτός από μια μικρή μειοψηφία;) αλλά δεν έχει πρόβλημα επιβίωσης και εξακολουθεί να ζει μια αξιοπρεπή ζωή.
      Απαραίτητες διευκρινίσεις, νομίζω, για να αξιολογηθούν αναλόγως οι παρακάτω μου σκέψεις. Που, παρά την αρχική επιθυμία μου, δεν θα αναφερθούν γενικώς στο θέμα του δανεισμού και του χρέους, αλλά θα το θεωρήσουν ως “αναγκαίο κακό”…]

      Πολλοί συνάνθρωποί μας, ιδιώτες ή επιχειρηματίες, έχουν αναγκαστεί συχνά να καταφύγουν όχι απλώς και μόνο στον δανεισμό, αλλά και στη χειρότερη μορφή του, αυτόν από τους τοκογλύφους. Και λίγο – πολύ γνωρίζουμε όλοι μας πώς “λειτουργεί” και εξελίσσεται συχνά αυτή η συνεργασία – λυκοφιλία: Όσο ο οφειλέτης μπορεί και είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, ο τοκογλύφος είναι απέναντί του “κύριος” και δη ευγενέστατος. Με τις πρώτες δυσκολίες, όμως, η μάσκα πέφτει και ο τοκογλύφος χυμάει!... Και ο δύστυχος οφειλέτης αναγκάζεται τότε, κάποιες φορές, να καταγγείλει την τοκογλυφική συμπεριφορά του εκμεταλλευτή του.
      Αλήθεια, πείτε μου: Θεωρείτε ανήθικη αυτή την καταγγελία – καταμήνυση του τοκογλύφου εκ μέρους του οφειλέτη; Υπό άλλη οπτική: Τι οφείλει να κάνει ο δικαστής ενώπιον του οποίου θα αχθεί η υπόθεση;
      Δεν σας ρωτώ για το τι ορίζει ο (ελληνικός) νόμος. Αυτό το γνωρίζω. Την ηθική σας θεώρηση θα ήθελα να ξέρω. Άλλωστε η φράση “ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι και ηθικό”, ισχύει και προς τις δύο κατευθύνσεις, έτσι δεν είναι;…

      Μια που αναφέρθηκα σε νόμους, επιτρέψτε μου μια παρέκβαση: Υποθέτω ότι όλοι σας γνωρίζετε τον λεγόμενο “νόμο Κατσέλη” για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά της χώρας μας. Θα ήταν ενδιαφέρον και χρήσιμο εάν γνώριζα πώς τοποθετείστε απέναντί του. Προσωπικώς, πάντως, συμφωνώ με τη φιλοσοφία που εμπεριέχει και εκφράζει [σας θυμίζω, βεβαίως, ότι ουδόλως με αφορούσε, ώστε να αντλώ οφέλη απ’ αυτόν!...] και ήταν χρήσιμος και αναγκαίος [ακόμα κι αν χάρη σ’ αυτόν  προστατεύτηκαν και κάποιοι που ίσως να μην έπρεπε… (…αλλά πάντα δεν συμβαίνει αυτό;…)]

      Ας έρθουμε τώρα στο φλέγον (τα τελευταία χρόνια) θέμα, αυτό του ελληνικού χρέους.
      Σε συζητήσεις που κάνω [όπως όλοι μας άλλωστε…] κάποιοι γνωστοί και φίλοι που τάσσονται υπέρ των μνημονίων και της ανάγκης να πληρωθεί κατά προτεραιότητα το χρέος, μου θέτουν και αυτό το “ηθικό” πρόβλημα:
      “Μα δεν είναι σωστό, από τη στιγμή που δανειστήκαμε, να αποπληρώσουμε το χρέος μας; Δεν είναι ντροπή για την Ελλάδα και για τους Έλληνες να πούμε ότι αρνούμαστε να εξοφλήσουμε; Όταν δανειζόμασταν ήταν καλά; Δεν έχουν το δικαίωμα αυτοί που μας δάνεισαν, να απαιτούν πίσω τα χρήματά τους;”

      Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω;!... Ας προσπαθήσω να είμαι σύντομος:
      Κατ’ αρχάς συμφωνώ ότι οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε πρέπει να τηρούνται και τα χρήματα που δανειζόμαστε πρέπει να εξοφλούνται…
      …Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι δεν ανακύπτει θέμα τοκογλυφίας [Επισημαίνω, βεβαίως, ότι ακόμα και το πού βρίσκονται τα όρια της “τοκογλυφίας” είναι θέμα οπτικής του (εκάστοτε) νόμου και ότι για κάποιους ακόμα και τα δάνεια των τραπεζών είναι τοκογλυφικά – αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα για να το αναλύσουμε…]
      Δεύτερη μεγάλη προϋπόθεση για μένα, είναι να κριθεί εάν τα δάνεια δεν είναι παράνομα και απεχθή [Μην “κλωτσάτε”!... Αντιλαμβάνομαι, βεβαίως, την αυθόρμητη αντίδρασή σας, καθώς η σχετική ορολογία έχει συνδεθεί εσχάτως με τα όσα σχετικώς υποστηρίζει η πρόεδρος της Βουλής, η Κωνσταντοπούλου, με ό,τι αρνητικό συνεπάγεται αυτό για πολλούς. Σας επισημαίνω, πάντως, ότι οι σχετικοί όροι γίνονται δεκτοί από το διεθνές δίκαιο, έχει γίνει επίκλησή τους στο παρελθόν όταν οι διεθνώς κρατούντες θέλησαν να διαγράψουν χρέη φίλα προσκείμενων κρατών ή καθεστώτων. Για περαιτέρω ενημέρωσή σας δε, σας παραπέμπω στο ντοκιμαντέρ  (που έχει εκδοθεί και ως βιβλίο) με τίτλο “Debrocracy”, που μπορείτε να το βρείτε και στο Internet (http://infowarproductions.com/debtocracy_doc)]
      Τρίτη βασική προϋπόθεση, κατ’ εμέ, η εξόφληση του χρέους να γίνει με όρους “λογικούς” ή / και ηθικούς. Είναι ανεπίτρεπτο, κατ’ εμέ, να μην γίνεται σεβαστή η αξιοπρέπεια του οφειλέτη.
      Εξηγούμαι: Ας υποθέσουμε, στο διαπροσωπικό – καθημερινό επίπεδο (ώστε να γίνει άμεσα αντιληπτό από τον καθένα) ότι κάποιος (ας τον ονομάσουμε “Ο”) οφείλει 10.000 ευρώ σε κάποιον τρίτο (ονόματι “Δ”). Ας υποθέσουμε μάλιστα (για να σας “ιντριγκάρω”…) ότι η οφειλή αυτή δεν προέρχεται από δανεισμό του Δ προς τον Ο, αλλά από παράνομη ενέργεια (κλοπή, υπεξαίρεση κ.λπ.) του Ο εις βάρος του Δ. Και ας υποθέσουμε, τέλος, ότι ο Ο εισπράττει κάθε μήνα, αποδεδειγμένα, 1000 ευρώ. Τι σας λέει το ηθικό σας κριτήριο;  Θα ήταν ορθό, δίκαιο και ηθικό, ο Δ να απαιτεί από τον Ο να του αποδίδεται κάθε μήνα το σύνολο (ή το μεγαλύτερο μέρος) των χρημάτων που εισπράττει ο Ο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι πρέπει να καλυφθούν οι τρέχουσες βιοτικές ανάγκες (για σίτιση  και όχι μόνον) του οφειλέτη και της οικογένειάς του; Ή, πάλι, η ηθική σας συνείδηση θα μπορούσε να αποδεχθεί να “πεταχτούν στον δρόμο” [μου αρέσει αυτή η δημοσιογραφική έκφραση!...], μετά από διαδικασία εκτέλεσης, όχι μόνο ο οφειλέτης, αλλά και τα ανήλικα παιδιά του; Προσωπικώς τα βρίσκω, όλα τα παραπάνω, απεχθή και ανήθικα. Ανήθικο και υπερβολικό, επίσης, θα θεωρούσα την απαίτηση εκ μέρους του δανειστή να πωλήσει ο οφειλέτης κάποιο οικογενειακό κειμήλιο, προκειμένου να εξοφληθεί μέρος του χρέους [Είναι άλλο ζήτημα εάν ο οφειλέτης, με δική του απόφαση, έπαιρνε μια τέτοια πρωτοβουλία]. Πολύ δε περισσότερο θα θεωρούσα ανήθικο και ανεπίτρεπτο εάν ο οφειλέτης προσφέρεται να πωλήσει κάποιο περιουσιακό του στοιχείο, η αξία του οποίου υπερκαλύπτει την οφειλή – χρέος του, προκειμένου να το εξοφλήσει πλήρως, αλλά ο δανειστής απαιτεί [ναι, απαιτεί!] αντ’ αυτού του περιουσιακού στοιχείου να πωληθεί ένα άλλο, δικής του επιλογής [Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως ρωτήσετε; Κι όμως, αν είναι ακριβή τα όσα μόλις χθες πληροφορηθήκαμε, συνέβη! Οι “δανειστές”, λέει, δεν θέλουν να φορολογηθεί ο ηλεκτρονικός τζόγος, όπως πρότεινε η ελληνική κυβέρνηση, αλλά απαιτούν να φορολογηθούν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες. Υπάρχει καμία λογική ή ηθική δικαιολογία σε κάτι τέτοιο;]

      Ξέρετε, όμως, τι με εξοργίζει περισσότερο; Ότι αυτοί που (μας) φέρονται με αυτόν τον τρόπο, έχουν το θράσος να αυτοαποκαλούνται “εταίροι” μας και έχουν την απαίτηση να τους αποκαλούμαι κι εμείς έτσι! Το δε τραγικό είναι ότι δεν χρειάζεται καν να εκφράσουν μια τέτοια απαίτηση. Έχουμε καταντήσει τόσο δουλικοί, που το κάνουμε μόνοι μας!...
      Βρε… ούστ!...