Τρίτη 14 Ιουλίου 2015

Ο “μπαμπούλας” της δραχμής και ο “μονόδρομος” του Ευρώ




            Πότε ακούσαμε για πρώτη φορά την άποψη ότι για να υπάρξει και πάλι ελπίδα να ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία θα πρέπει να επανέλθουμε στη δραχμή; Πριν από 4 περίπου χρόνια, έτσι δεν είναι;
            Θυμάστε, αλήθεια, ποιο ήταν, τότε, προ τετραετίας, το αντεπιχείρημα; [αν μπορεί να θεωρηθεί “επιχείρημα” κάτι που ανάγεται κατά βάση στο θυμικό και όχι στη λογική] Ότι η επιστροφή στη δραχμή θα σήμαινε, αυτομάτως, πτώση του οικονομικού επιπέδου των Ελλήνων και της χώρας μας κατά 25 με 30%.
            Ήδη, στα χρόνια που πέρασαν, το οικονομικό επίπεδο έπεσε κατά πολύ περισσότερο, κι ας μην επιστρέψαμε στη δραχμή.
            Προ έτους, όταν πάλι είχε προκύψει ο “φόβος” ότι μπορεί να “γυρίσουμε” στη δραχμή, κάποιοι στρατευμένοι οικονομολόγοι δήλωναν ότι αυτό θα σήμαινε περαιτέρω πτώση του επιπέδου κατά 30 με 40% [Ως προς τα ποσοστά ο καθένας δήλωνε, κατά βούληση, “ότι του κάπνιζε” και “αναφορά δεν έδινε”!....]
            Αυτό που τώρα ακούω είναι ότι επιστροφή στη δραχμή θα σημάνει ότι η Ελλάδα θα καταλήξει να γίνει, λέει, Ουγκάντα [ή Ζιμπάμπουε ή... δεν θυμάμαι κι εγώ ποιες αφρικανικές χώρες έχουν αναφέρει!]

            [Αφήνω κατά μέρος, τουλάχιστον για την ώρα, μια φαινομενικά πιο υπεύθυνη (ως λιγότερο “χρωματισμένη” με οποιαδήποτε γκάμα χρωμάτων...) άποψη ότι “κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ακριβώς θα συμβεί, αφού μπαίνουμε σε αχαρτογράφητη περιοχή και....]

            ...Προσπαθώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να συνδυάζονται όλα αυτά;
            Σκέπτομαι πώς ένα από τα δύο μπορεί να συμβαίνει [και ειλικρινώς θα ήμουν ευγνώμων σε όποιον μου υποδείξει περισσότερες εκδοχές] και ο καθένας μπορεί να επιλέξει την κατά τη γνώμη του ορθότερη [αν και μπορεί να συνδυάζονται]:
           
            α) Όσο περνάει ο καιρός, οι πολέμιοι της επιστροφής στη δραχμή, αντιλαμβανόμενοι ότι οι “ισχυρισμοί” τους δεν έχουν αποτέλεσμα, αυξάνουν τη δόση φόβου, ελπίζοντας αυτός να επενεργήσει στην κοινωνία.

            β) Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, εξαιτίας ακριβώς των “μνημονίων” και της επί 5ετία εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής, να έχουν κάνει την κατάσταση τόσο δραματική.

            Για να γίνει αντιληπτό τι εννοώ, μ’ αρέσει να φέρω παραδείγματα σε προσωπικό επίπεδο που ο καθένας μας μπορεί να αντιληφθεί:
            Υποθέστε, λοιπόν, στο προσωπικό  ή οικογενειακό σας επίπεδο, ότι προ 5ετίας, που βρεθήκατε σε οικονομική ανάγκη, εξαιτίας μιας ιατρικής επέμβασης για παράδειγμα, αναγκαστήκατε να πουλήσετε το κτήμα που είχατε στο χωριό (ή οποιοδήποτε άλλο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο). Αυτόματα χάνετε ένα σοβαρό “μαξιλάρι” ασφαλείας που είχατε.
            Το πρόβλημα υγείας σας δυστυχώς δεν αποκαταστάθηκε από την αρχική εγχείρηση και χρειάστηκε μία δεύτερη εγχείρηση [μπορείτε ήδη να την αποκαλείτε … “μνημόνιο”], που πληρώθηκε με την εκποίηση και του σπιτιού σας (ή όποιου άλλου σημαντικού περιουσιακού στοιχείου σας).
            Τι σας έχει απομείνει; Τελευταίο σας “μαξιλάρι”, για μια ώρα ανάγκης, κάποια κοσμήματα και τιμαλφή. Αν τα εκποιήσετε κι αυτά, τι θα κάνετε την ώρα της πραγματικής ανάγκης; Θα ανεχθείτε, ίσως, να εκπορνευτεί η κόρη σας;

            [Το παράδειγμά μου αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι το καλύτερο δυνατό, αλλά συνειδητά δεν το αλλάζω (να δούμε αν κάποιοι θα σταθούν στην αποτυχία μου να επιλέξω εξαρχής ένα καλύτερο παράδειγμα και δεν ασχοληθούν με την ουσία αυτού που αντιλαμβάνεστε ότι θέλω να πω...)]

            ...Τί θέλω να πω; Ότι στην Ελλάδα [μας] έχουν μείνει λίγα, πολύ λίγα, περιουσιακά στοιχεία που αξίζουν [Στις Αξίες με “Α” κεφαλαίο ας μην αναφερθώ επί του παρόντος, διότι θα αρρωστήσω!...]
            Λίγη Αγροτική παραγωγή, παραγωγικές Φαρμακοβιομηχανίες (και όχι μόνον) πολλά υποσχόμενες, Τουρισμός, Ενέργεια, Ορυκτός Πλούτος (συμπεριλαμβανομένων των Υδρογονανθράκων).
            Πόσο κοστολογούνται όλα αυτά; [Υποτιμημένα, φυσικά, λόγω οικονομικής κρίσης;] Δεν το ξέρω. Υποθέτω, όμως, ότι οι συστηματικοί τεχνοκράτες το έχουν κάνει ήδη προ πολλού: Πολύ λιγότερο από τα 50 δις. Του ποσού, ξέρετε, που θα μεταφερθεί στο Ταμείο έμπνευσης Σόιμπλε, που μας επετράπη τελικώς να έχει έδρα στην Αθήνα και όχι στο Λουξεμβούργο…

            Σας φαίνεται λογικό [ή/και “σας κάνει καρδιά”] να τα ρίξουμε κι αυτά στον Καιάδα ενός τρίτου Μνημονίου;
            Κι ύστερα τι;
            Εάν [ΕΑΝ, λέμε (που εγώ και πολλοί άλλοι το θεωρούμε σίγουρο!...)] αποτύχει και αυτό το μνημόνιο, τότε θα υπάρχει η δυνατότητα οποιουδήποτε άλλου “plan-B”;

            Υπάρχει μια κινέζικη παροιμία:
H καλύτερη στιγμή για να φυτέψεις ένα δένδρο [σύμβολο ανάπτυξης κατ’ εμέ, εν προκειμένω] είναι πριν από 20 χρόνια. Η αμέσως καλύτερη στιγμή είναι ΤΩΡΑ!”

            H καλύτερη στιγμή να είχαμε βγει από τον “μονόδρομο” του Ευρώ και να επιλέξουμε την εναλλακτική λύση του εθνικού νομίσματος ήταν πριν από πέντε χρόνια.
            Η αμέσως καλύτερη στιγμή να το κάνουμε είναι ΤΩΡΑ !

            Διαφορετικά, αν περιμένουμε να το κάνουμε (υποχρεωτικά, κάποια στιγμή) μετά από κάποιους μήνες ή κάποια χρόνια, τότε θα μπορώ να σας πω ότι ίσως να γίνουμε, τότε, σαν τη Δημοκρατία του Κονγκό, την φτωχότερη χώρα της Αφρικής. Γιατί δεν θα έχουμε τίποτα, πια, να εκμεταλλευτούμε. Και συνεπώς δεν θα έχουμε καμία πια ελπίδα ανάκαμψης...

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Εισαγωγικά οφείλω να σημειώσω ότι δεν είμαι σε θέση να υιοθετήσω κανένα από τα αντεπιχειρήματα που προβάλλεις στην αρχή του άρθρου σου. Και τούτο διότι δεν είμαι σε θέση να κρίνω την ορθότητά τους. Ούτε μπορώ να κοστολογήσω σε απόλυτους αριθμούς τις συνέπειες της επιστροφής στη δραχμή.
Σπεύδω επίσης να διευκρινίσω ότι τα σχόλιά μου θα περιοριστούν σε ορισμένες προσωπικές σκέψεις περιορισμένης ευθύνης δεδομένου του περιορισμένου των γνώσεών μου περί των δημοσιοοικονομικών. Δεν διεκδικώ το αλάθητο, ούτε είμαι βέβαιος πως έχω δίκιο. Κάνω κάποιες σκέψεις, όμως, με το φτωχό μου το μυαλό και τις θέτω υπό την κρίση σου χάριν διαλόγου...
Η πρώτη σκέψη μου σχετίζεται με το εξωτερικό χρέος. Αυτή τη στιγμή η Χώρα μας είναι υπερχρεωμένη σε ποσοστό που (απ' ό,τι ακούγεται) πλησιάζει το 200% του ΑΕΠ. Σκέπτομαι λοιπόν τι θα συμβεί, αναφορικά με το χρέος, μία επιστροφή στη δραχμή. Το βέβαιον είναι ότι τα χρέη αυτά δεν θα μας χαριστούν... Θα παραμείνουν και μάλιστα υπολογιζόμενα σε ευρώ (ή δολάρια ή γεν ανάλογα με την αιτία του χρέους). Υπολόγισε λοιπόν σε τι ποσοστό του ΑΕΠ θα εκτιναχθεί, αυτομάτως, το χρέος μόλις υιοθετήσουμε εθνικό νόμισμα. Το νόμισμα θα υποτιμηθεί και το χρέος θα πολλαπλασιασθεί ανάλογα με την υποτίμηση. Εάν η υποτίμηση είναι της τάξης του 50% το χρέος (σε ευρώ) θα διπλασιαστεί και θα αγγίξει το 400%. Θα κατορθώσουμε να το εξοφλήσουμε; Πιθανολογώ πως όχι. Κάτι τέτοιο, όμως, θα έχει συνέπειες... Γνωρίζουμε καλά ότι οι πιστωτές έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν σε περιουσιακά στοιχεία του κράτους στο εξωτερικό (όπως θα εκτελούσαν οι δικαιωθέντες από τα Δικαστήρια για τις αποζημιώσεις του Διστόμου στο Ινστιτούτο Γκαίτε, Υπουργού επιτρέποντος). Κατά συνέπεια η επιστροφή στη Δραχμή θα είχε, ως προς το χρέος, ολέθριες συνέπειες και θα μας οδηγούσε σε μία πολυετή ταλαιπωρία και ομηρία (βλ. Αργεντινή που κήρυξε για δεύτερη φορά στάση πληρωμών το 2014 εξαιτίας των χρεών για τα οποία 13 χρόνια νωρίτερα είχε κηρύξει πτώχευση).

Ανώνυμος είπε...

Η δεύτερη σκέψη μου σχετίζεται με τις εσωτερικές υποχρεώσεις του Κράτους (μισθούς, συντάξεις, προμήθειες κλπ). Είναι δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή αδυνατούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας, παράγουμε ελλείμματα και αναγκαζόμαστε να προσφεύγουμε σε δανεισμό (χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα αποθεματικά όλων των δημοσίων νομικών προσώπων και η Χώρα, εδώ και μήνες έχει κηρύξει στάση πληρωμών σε όλους τους εσωτερικούς πιστωτές). Η επιστροφή στη δραχμή θα μας επιτρέψει να βγούμε στις αγορές και να δανειστούμε; Προφανώς όχι. Δεν τα καταφέρουμε εντός ευρωζώνης. Πόσο μάλλον εκτός, με ένα νόμισμα που δεν θα το θέλει κανείς, αφού δεν παράγουμε τίποτα και αναγκαίως θα υποτιμηθεί αυτομάτως μετά την μετατροπή. Κατά συνέπεια, τουλάχιστον στην αρχή το κράτος θα αδυνατεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες του. Είτε δεν θα καταβάλλει μισθούς και συντάξεις, είτε θα παύσει να προμηθεύεται φάρμακα για τα νοσοκομεία, πετρέλαιο για τα ασθενοφόρα, ανταλλακτικά για τα λεωφορεία, αμυντικό εξοπλισμό κλπ.. είτε όλα αυτά μαζί. Αντιλαμβάνεσαι ότι μία τέτοια κατάσταση θα οδηγήσει σε σκηνές "απείρου κάλλους".

Η τρίτη σκέψη μου σχετίζεται με την παραγωγή: Όλες οι παραγωγικές μονάδες της Χώρας, που αναγκάζονται να χρησιμοποιούν εισαγόμενες πρώτες ύλες για να λειτουργήσουν (πετρέλαιο, υφάσματα, ξυλεία και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς) θα βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να πρέπει να πληρώσουν πολλαπλάσια, δεδομένου ότι με ένα υποτιμημένο εθνικό νόμισμα η αξία οποιουδήποτε εισαγόμενου προϊόντος θα εκτοξευθεί. Αυτομάτως, λοιπόν, θα αυξηθούν και οι τιμές των εγχώριων προϊόντων (ακόμα και των αγροτικών προϊόντων αφού και οι αγρότες χρησιμοποιούν πετρέλαιο). Η αγοραστική ικανότητα του Έλληνα θα μειωθεί και τα έσοδα των επιχειρήσεων θα περιοριστούν. Γεγονός που αλυσιδωτά θα οδηγήσει σε κλείσιμο επιχειρήσεων, ύφεση και αύξηση της ανεργίας.

Η τελευταία σκέψη μου σχετίζεται με τον τρόπο αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων: Το κράτος, υπό το βάρος όλων των ανωτέρω θα αναγκασθεί να λάβει μέτρα για να περιορίσει τα ελλείμματα. Πως θα γίνει αυτό ειλικρινά δεν το ξέρω. Φαντάζομαι όμως ότι θα αναγκασθεί να περικόψει μισθούς - συντάξεις - επιδόματα και γενικότερα παροχές. θα αναγκασθεί να περιορίσει τις δαπάνες του, σε βάρος της παιδείας, της υγείας, της πρόνοιας κλπ. Θα αναγκασθεί, ενδεχομένως, να εκποιήσει περιουσιακά στοιχεία (σε δραχμές και όχι σε ευρώ). Είσαι βέβαιος ότι αυτά τα μέτρα θα είναι καλύτερα από τα μέτρα των μνημονίων.

Κλείνω το σχόλιο μου με μία ακόμα σκέψη: Κάποια στιγμή πρέπει να νοικοκυρέψουμε το σπίτι μας. Κάποια στιγμή πρέπει, ούτως ή άλλως να αντιμετωπίσουμε τα ελλείμματα και να ξαναβρούμε το δρόμο της ανάπτυξης. Δυστυχώς μέχρι τώρα αποτύχαμε. Δεν πιστεύω ότι αποτύχαμε εξαιτίας των μνημονίων. Είχαμε αποτύχει και πριν από αυτά. Ίσως να αποτύχαμε γιατί δεν είχαμε ποτέ σχέδιο. Ίσως επειδή ποτέ δεν εφαρμόσαμε πλήρως τα μνημόνια που μας επιβλήθηκαν. Σε κάθε περίπτωση ο δρόμος θα είναι δύσκολος.... Όλα όσα ανωτέρω ανέπτυξα με αναγκάζουν να πιστεύω ότι, υπό τις δεδομένες συνθήκες, η αλλαγή νομίσματος δεν είναι η λύση.

kp01 είπε...

Γιά πρώτη φορά διαβάζω τά κείμενά σας γιά τό νόμισμα. Από τίς πρώτες γραμμές (γύρω στά 10-λεπτά) έχω τήν εντύπωση τής ταύτησης μαζί σας. Ανακαλύπτω πώς αυτά πού σκεπτόμουν καί έλεγα στό στενό μου κύκλο, τελικά τά σκέπτονται καί άλλοι. Καί κάποιος, εσείς, τά διατυπώνει πολύ καλά. Θά βρώ χρόνο νά σάς διαβάσω (νά σάς μελετήσω) καλλίτερα.
Υποθέτω βάσιμα οτι δέν ανήκω σέ κάποια "αισχρή μειοψηφία". Απλά η άλλη άποψη έχει αποκλεισθεί-εξαφανισθεί μέ περισσή φροντίδα από τό δημόσιο λόγο καί τούς (επι-) κρατούντες τής δημόσιας, οικονομικής, πολιτικής καί κοινωνικής ζωής.
Ασφαλώς δέ έχει αποκλεισθεί καί τελεί υπό επιτήρηση οποιοσδήποτε θά μπορούσε νά εκπροσωπήσει τήν αντίθετη άποψη.