Σάββατο, 21.2.2009
Όσοι έχουν υπηρετήσει τη στρατιωτική τους θητεία, ίσως θα το έχουν νιώσει, θα το έχουν ζήσει: Σάββατο απόγευμα ή Κυριακή πρωί, στο επισκεπτήριο του κέντρου νεοσυλλέκτων: Αλλεπάλληλες κλήσεις, από τα μεγάφωνα, με ονόματα νεοσυλλέκτων, που έχουν επισκεπτήριο… Κάποιοι που ήθελαν, που ήλπιζαν, που περίμεναν και, τελικά, δεν άκουσαν το όνομά τους, μένουν θλιμμένοι σε κάποια γωνιά…
Κάπως έτσι και με το επισκεπτήριο στην κατασκήνωση… Κι εδώ, μάλιστα, τα πράγματα είναι ακόμα πιο θλιβερά. Διότι πρόκειται για μικρά παιδιά, του δημοτικού ή του γυμνασίου, που ακούν τα ονόματα των άλλων παιδιών, που βλέπουν τους συγγενείς και φίλους των άλλων να έρχονται, κι εκείνα, όπως είναι αυτονόητο, νοιώθουν μόνα και ξεχασμένα…
Ίδια ή/και χειρότερη είναι, θαρρώ, και η κατάσταση στις φυλακές: Τόσο και τόσοι… ξεχασμένοι από όλους…
…μα και σε νοσοκομεία… και σε γηροκομεία… Άνθρωποι ηλικιωμένοι, που “όσο ζουν ελπίζουν”, πως κάποιος θα τους θυμηθεί και θα τους επισκεφθεί… Πως θα τους σκεφθεί το ίδιο το παιδί τους… Κι όλο περιμένουν ν’ ακούσουν να φωνάζει κάποιος το όνομά τους, να σπάσει η μοναξιά τους…
“…τότε αποκριθήσονται οι δίκαιοι λέγοντες: Κύριε… πότε σε είδομεν ασθενή ή εν φυλακή και ήλθομεν προς σε; Και αποκριθείς ο βασιλεύς ερεί αυτοίς: Αμήν λέγω υμίν, εφ’όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε…”
Όχι, δεν το άκουσα σήμερα αυτό. Αυτό, απ’ ό,τι θυμάμαι, θ’ ακουστεί στις εκκλησίες αύριο, Κυριακή της Απόκρω.
Σήμερα, όμως, καλεσμένος το πρωί σ’ ένα μνημόσυνο, “Σάββατο των ψυχών” ή “Ψυχοσάββατο”, άκουσα εκεί κάτι άλλο: Τους δύο ιερείς να διαβάζουν ονόματα. Πολλά ονόματα! Δεκάδες… εκατοντάδες ονόματα!... Ονόματα ανθρώπων που έχουν φύγει…
…Και τότε μια σκέψη, μια εικόνα, μια έκλαμψη της φαντασίας μου, πραγματικά με συγκλόνισε, μ’ έκανε να δακρύσω… Σκέφτηκα… είδα… φαντάστηκα… τις ψυχές των νεκρών μας, εκεί που βρίσκονται, “να έχουν στήσει αυτί” και να περιμένουν ν’ ακούσουν το όνομά τους… Να νιώσουν… να ξέρουν… αν τους έχουμε ξεχάσει ή αν ακόμα τους θυμόμαστε…
[Οι νεκροί, καθώς λέγεται, πεθαίνουν, στην πραγματικότητα, μόνο όταν τους ξεχνάμε… όταν παύουν οι άνθρωποι, εδώ, να τους θυμούνται και να τους μνημονεύουν… Τότε πια περνούν, οριστικά, στην λήθη… στην ανυπαρξία…]
…Και “έβαλα τα δυνατά μου”, τότε, να θυμηθώ όλα τα ονόματα των δικών μου: προγόνων, συγγενών, φίλων, γνωστών… και να τα ψιθυρίζω, μυστικά, μαζί μ’ αυτά που συνέχιζαν να διαβάζουν οι δύο ιερείς…
…Γεώργιος, Παναγιώτης, Ποτούλα, Στέφανος, Παρασκευή, Ανδρέας, Αναστασία, Σπυρίδων, Κωνσταντίνος, Δημήτριος, Ευθύμιος, Ελευθερία, Φώτιος, Ιωάννης, Ανδρέας, Ιωάννης, Σπυρίδων, Κωνσταντίνος…
…Δεκάδες ονόματα… εκατοντάδες ονόματα… Ούτε μπορώ να προσδιορίσω για πόση ώρα διάβαζαν οι δύο ιερείς… Τόσο που οι πιο πολλοί από αυτούς που βρίσκονταν στην εκκλησία, έδειχναν, νομίζω, πως είχαν κουραστεί, και αδιαφορούσαν πια, έχοντας προφανώς ακούσει τα ονόματα που ήθελαν, που περίμεναν… τα ονόματα των δικών τους ανθρώπων…
[…Έτσι όπως σε κάποιες εκδηλώσεις, μπροστά σε μνημεία αγωνιστών, πεσόντων… Ανδρέας Ανδρέου. Παρών! Βασίλειος Βασιλόπουλος. Παρών! Γεώργιος Γεωργάκης. Παρών! Δημήτριος Δημητρέλης. Παρών! Εμμανούλ Εμμανουηλίδης. Παρών! κ.λπ.... Παρόντες!… Παρόντες όλοι εμείς που βρεθήκαμε εδώ και τους κρατάμε κι αυτούς “παρόντες”, στην καρδιά και στο μυαλό μας…]
…Τα μεγάφωνα εξακολουθούν ν’ απαγγέλλουν ονόματα… Οι ψυχές των ονομάτων, μία –μία, χαμογελάει και τρέχει να συναντήσει… αυτούς που τους θυμήθηκαν, μια τέτοια μέρα, και ήρθαν στο… “επισκεπτήριο”!...
Μα… κάπου… κάπως… “με την άκρη του ματιού μου”… με την άκρη της σκέψης μου… θαρρώ πως είδα… (ή μήπως το φαντάστηκα;…) και κάποιες ψυχούλες που είχαν μείνει μοναχές και παραπονεμένες: Τον γεράκο που πέθανε, τις προάλλες, στο γηροκομείο, ξεχασμένους απ’ όλους… Εκείνον τον “παράξενο”, στο νησί, που όλοι “τον είχαν κάνει πέρα, γιατί είχε, λένε, τα μυαλά του σαλεμένα” και εδώ και καιρό δεν έχει δώσει σημεία ζωής… Κι εκείνους τους δυο ανάπηρους Πακιστανούς, που χάθηκαν ξαφνικά, πριν από ένα –δύο χρόνια, απ’ τα φανάρια, και που, ίσως, οι δικοί τους, πίσω στην πατρίδα τους, ακόμα δεν έχουν μάθει ότι πέθαναν, για να τους κλάψουν…
“Μνήσθητι, Κύριε, και των τέκνων σου αυτών! Του κυρ-Τάκη και του Νίκου!... Και ανάγγειλε, σε παρακαλώ: Αχμέτ και Ιμπραχίμ, έχετε κι εσείς επισκεπτήριο!... Γιορτιάρα μέρα!...”
